Kurbanlık Hayvan Seçerken Dikkat Edilecek Hususlar!
Kurbanlık olarak alacağınız hayvanın yaşını doldurup, doldurmadığına bakmak gerekir. Büyükbaş hayvan alınacaksa süt dişleri düşmüş, 2 yaşını bitirmiş ve 3 yaşından gün almış olması, küçükbaş hayvan alınacaksa 1 yaşını doldurmuş ve 2 yaşından gün almış olması gerekir. Hayvanın yaşının anlaşılabilmesi için büyükbaş hayvanlarda ön dişlerine bakmamız gerekir. Ön alt süt dişlerinin düşerek yerine kalıcı kare şeklini andıran diğer dişlere nazaran, daha büyük ve parlak 2 dişin çıkması, hayvanın 24 ayını doldurduğunu, halk arasında kullanılan tabiriyle kapak attığını gösterir. Küçükbaş hayvan alınacaksa seçilecek hayvanın ergin bir koyun büyüklüğünde ve ebeveynlerinden ayırt edilemeyecek şekilde yetişmiş olması gerekmektedir. Kurban edilecek hayvanın sağlıklı ve besili olması çok önemlidir.
Süt Sığırlarının Gereksinim Duyduğu 5 Temel Besin Maddesi!
- Su:
Sığırlarda su tüketimi; tüketilen yem miktarı ve özellikleri, hava koşulları, süt verimi ve laktasyon dönemi gibi faktörlere göre değişim göstermektedir. İneklerde su tüketim miktarı, tüketilen kuru maddenin yaklaşık 4-6 katı olarak bilinir. Suyun yaşamsal önemi dışında, yetersizliği doğrudan verim üzerinde etki etmektedir. Bu nedenle, ahır içinde tüm hayvanların her daim kolayca ulaşabileceği suluklarda temiz ve taze su bulundurulmalıdır.
- Enerji Kaynakları:
Uzun lifli karbonhidratlar, geviş getirmeyi uyarırlar ve sindirim kanalından geçişi düzenlerler. Lifsiz karbonhidratlar, hayvanların enerji gereksinimlerini karşılamak üzere esansiyal yağ asitleri kaynağı olarak kullanılabilirler.
- Ham Protein:
Yem maddelerinin ham protein kapsamında; geviş getiren hayvanlardaki azotlu maddelerden ve işkembedeki mikro organizmalardan protein üretiliyor olsa da yüksek verimli ineklerde işkembede üretilen protein miktarı, gereksinimin tümünü karşılayamayabilir. Bu durumda rasyonda işkembede parçalanmayan protein oranının % 6 veya daha üzerinde olması beklenir.
- Mineraller:
Makro mineraller ve mikro mineraller olarak ikiye ayrılır. Makro mineraller arasında sodyum, potasyum, kalsiyum, fosfor, klor, kükürt ve magnezyum sayılabilirken, mikro mineraller arasında da demir, iyot, selenyum, krom, manganez, bakır, çinko ve bor bulunmaktadır.
- Vitaminler:
Vitaminler; büyüme, sağlık, üreme ve süt verimi için gereklidirler. Süt sığırları; A, D, E, K ile C ve B vitaminlerini almaya ihtiyaç duyarlar.
Besi Öncesi Buzağı Yönetimi
Besi öncesi buzağı yönetimi ile ilgili göz önünde bulundurulması gereken temel hususlar, aşağıdaki gibidir…
- Hijyen ve gebelik bölmesi yönetimi
Buzağı yönetiminin tüm aşamalarında hijyen, göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktördür. Bu gereklilik, gebelik döneminde başlar. Gebelik bölmeleri, ideal olarak hasta hayvanları barındıran bölmelerden ayrılmış, temiz ve kuru yataklıklarla düzenlenmiş olmalıdır. Bununla birlikte; yataklıklar düzenli olarak değiştirilmeli ve patojen yüklerini azaltmak için kullanımlar arasında bölmeler dezenfekte edilmelidir.
Buzağılar, bağışıklıkları neredeyse hiç olmadan veya çok düşük olarak doğarlar. Bu nedenle patojenlere maruz kalmalarının azaltılması, son derece önemlidir. Yağ rezervleri çok az olduğundan gebelik bölmesi, özellikle soğuk iklimlerde ve mevsimlerde cereyansız olmalıdır.
- Kolostrum
Kolostrumun kalitesi, miktarı ve zamanlaması, çoğu çiftlikte ana odak noktasıdır. Genellikle buzağının doğumdan sonraki ilk 2 saatte en az 2 litre ve takip eden 6- 12 saat içerisinde de en az 2 litre olmak üzere dört litrelik yüksek kaliteli kolostrum ile beslenmesi tavsiye edilir. Burada ağız sütü içerisinde bulunan ve buzağıda bağışıklığın gelişmesini sağlayan immunglobulinler çok önemlidir. Doğumu takip eden saatler içerisinde bağırsaklardan immunglobulin emilimi azalmaktadır, bu nedenle ağız sütünün buzağıya zamanında ve yeterli miktarda verilmesi önemlidir.
Kolostrum kalitesinin bir başka göstergesi de bakteri içeriğidir. Bakteriyel sayımlar sıhhi toplama ve işleme ile sınırlandırılabilir. Aşırı bakteri üremesini önlemek için kolostrum buzağılara verilmeli veya toplandıktan sonra bir iki saat içinde buzdolabında dondurulmalıdır. Kolostrum kalitesi, kolostrometre ile ölçülerek ve bunlar arasından kaliteli olanlar saklanarak daha sonra doğacak buzağılar için değerlendirilebilir.
- Besleme
Süt buzağıları, sütten kesmeyi hızlandırmak için buzağı başlangıç yemi ile beslenirler. Büyümeyi desteklemek, hayvan refahını iyileştirmek ve yem verimliliğini arttrmak için daha yoğun besleme programları kullanılmalı ve çok sıcak veya soğuk havalarda hayvanların vücut sıcaklıklarının korunması için yeterli besin ve enerji sağlanmalıdır. Sütle besleme döneminde günde en az 2 öğün süt verilmesi hem besleme yönetimi ve yararlanım için hem de gözlem açısından yararlıdır. Süt ile yapılan beslemenin yanı sıra; buzağı başlangıç yemi de buzağının serbest tüketimine sunulmalıdır. Günlük olarak 1 kg ve üzerinde buzağı yemi tüketen buzağılar aşamalı olarak sütten kesilebilir. 45 günlük yaştan sonra iyi kaliteli kaba yemler buzağıya verilmeye başlanabilir. 3 aylık yaştan itibaren buzağı büyütme yemi ve iyi kaliteli kaba yemler, buzağının serbest tüketimine sunulmalıdır. Doğduğu günden itibaren temiz içme suyu, buzağının serbest tüketimine sunulmalıdır. Toplu bölmelerde barındırılan buzağılar için her padokta en az 2 adet suluk bulunması önemlidir.
Sağmal Hayvanlarımızın Beslenmesinde Önemli Noktalar Nelerdir?
- Sağmal hayvanlarımızın günün 24 saati temiz ve içilebilir suya erişimi sağlanmalıdır.
- Sağmal hayvanlarımızın günün 24 saati taze yeme ulaşımı sağlanmalıdır.
- Sağmal hayvanlarımız günlük olarak canlı ağırlıklarının %3-4’ü kadar kuru madde tüketmeye ihtiyaç duyarlar. (iklim, barınak koşulları, süt verimi vb. koşullara göre değişir.)
- Sağmal hayvanlarımızın işkembe faaliyetlerini sağlıklı olarak sürdürebilmeleri için günlük olarak canlı ağırlıklarının %1’i kadar iyi kaliteli kuru ot (yonca kuru otu, kuru yulaf otu, arpa hasılı vb.) tüketmeleri gerekir.
- Sağmal hayvanlarımız, serbest barınaklı sistemlerde her 100 kg vücut canlı ağırlığı için 1 m2 kuru yataklık alanına ve bunun 2 katı da gezinme alanına ihtiyaç duyarlar.
- Sağmal hayvanlarımız, hayvan başına en az 80 cm yemlik alanına ihtiyaç duyarlar. Eğer işletmede kilit sistemi mevcut ise %10’unun boş kalması, çekingen olan hayvanlarımızın da yeme rahat ulaşması açısından iyi olacaktır.
- Sağmal hayvanlarımızın günlük olarak tükettiği rasyonun kuru maddesinde veya rasyon kuru maddesini oluşturan besin öğelerinden herhangi birinde %3’den fazla değişiklik yapmıyor olmamız gerekir.
- Sağmal hayvanlarımızı verim, sağılan gün sayısı, laktasyon sayısı gibi ölçekleri baz alarak ayrı olarak barındırıp beslemeliyiz.
- Sağmal hayvanlarımızda sağım uygulamaları titizlikle yönetilmelidir.
- Sağmal hayvanlarımızda periyodik bakım ve korunma uygulamalarını bir protokol çerçevesinde yapmamızda yarar vardır.
Yarkalar ne zaman satın alınır ve ne zaman yumurtlar?
- yumurta yönlü piliçlerin(Yarka) normal satış zamanı 16 haftayı( 112 günlük) doldurdukları zaman satışa hazırdır. Bu zamandan önce ve sonra olan satışlarda fiyatlar 16 haftalığa göre ayarlanması gerekmektedir. 16 haftalık alınan yarkalar 19-20. Haftalarda yumurtlamaya başlar. Bu periyod gün uzunluğunun uzun olduğu yaz aylarında 17-18. Haftalarda yumurta görülebilir.
Tavuklara günlük ne kadar yem vereceğiz? Dışarıdan beslenmeleri ne kadar yem tasarrufu yapar?
- Tavuklar içtikleri suya ve günlük enerji ihtiyaçlarına göre yem tüketirler. Bir sonraki yem dağıtımına geldiğinizde mutlaka yemliklerin içinde toz da olsa bir miktar yem kalmalıdır. Bunun yanında tavukların dış ortamda gezmesi arttıkça harcadığı enerji arttığından tüketim de artacaktır. Dış ortamdan aldıkları besin maddelerinin oranına göre diğer yediği yem azalacaktır.
Yarkalar 16. Haftada yaklaşık 85-95 gr günlük yem tüketmekte ve bu oran yaş, verim, yumurta ağırlığı ve mevsime bağlı olarak 140-150 grama kadar çıkabilmektedir.
Civcivime, yarkama ya da tavuğuma hangi yemi seçmeliyim?
- Civcivden itibaren yaş ve tüketime göre yem seçimi aşağıdaki gibi olmalıdır.
1001 0-3 Yumurtalık civcivlerin ilk 3 haftasında yemeleri gereken yemdir.
1001 4-8 Yumurtalık civcivlerin 4-8 haftasında yemeleri gereken yemdir.
1002 9-16 Yumurtalık piliçlerin 9-16 haftasında yemeleri gereken yemdir.
1007-prelay Yumurtalık piliçlerin 17 haftasında yemeleri gereken yemdir.
Gezen-1 Yumurtalık tavukların 18-40 haftaya yada max.120 gr/gün yemeleri gereken yemdir.
Gezen-2 Yumurtalık tavukların 41. haftadan yada 120 gr/gün üzerinde tüketimi olanların yemeleri gereken yemdir.